Czechy: atrakcje blisko Polski. Moravská Třebová i jej najciekawsze zakątki: tu zamku pilnuje słomiany miś

Wycieczka solo lub z rodziną gdzieś, gdzie przyroda, historia, kultura i pomysłowość mieszkańców tworzą turystyczną mieszankę wybuchową, która nie pozwala się nudzić... Czemu ograniczać się do najbliższej okolicy lub własnego kraju? Nasi południowi sąsiedzi mają wiele do zaoferowania! Na wycieczkę w weekend lub urlop proponujemy nieodległe Pogranicze Czesko-Morawskie, region pełen urokliwych miasteczek, tajemniczych zamków, spektakularnych pałaców i… niespodzianek.

To tu znajdziecie m.in.:

• Nawiedzony zamek, w którym przewodnik pokaże Wam średniowieczną salę tortur i uprzejmie zademonstruje (na Was) działanie poszczególnych urządzeń,
• Rokokowy pałac z ogrodem pełnym niespodzianek (wśród nich np. trzy piętra motorowerów),
• Wieżę kościoła, w której na 20 metrach kwadratowych żyło, pracowało, uczyło się i bawiło pięć osób (w porywach do siedmiu), w tym przyszły genialny kompozytor,
• Niezwykłe muzeum, w którym Oskar Schindler dzieli przestrzeń wystawienniczą z wełnianym mamutem, zabytkowymi pralkami i rekordowo wielką ruchomą szopką bożonarodzeniową,
• Kościół z laserami, instalacjami sztuki współczesnej i zawieszoną między ścianami kładką, z której można oglądać pokazy multimedialne,
• Muzeum czeskich nadwozi, od karoc po PRL-owskie „ogórki”.

Moravská Třebová to miejscowość, która daje dobry przedsmak tego, czym jest Pogranicze Czesko-Morawskie. Mają tu piękny zamek z oryginalnymi wystawami, ciekawe trasy spacerowe, zabytkowy cmentarz owiany legendami, dla rodzin pole piknikowe i aquapark, a dla spragnionych wysiłku – kilometry singletracków i szlaki na wieżę widokową.

Od sali tortur po wielkiego słomianego misia i od kolumny morowej po piękną barokową kalwarię – zapraszamy na spacer po atrakcjach miasteczka Moravská Třebová.

Największą dumą Moravkiej Třebovej i ośrodkiem lokalnego ruchu turystycznego jest renesansowy zamek, dziś zresztą będący tylko cieniem dawnej chwały. Choć wzmianki o pierwszym kasztelu w tym miejscu pochodzą z XIII w., zapoczątkowanie wielkich prac budowlanych, których zwieńczeniem miał być wspaniały renesansowy gmach, przypisuje się członkom rodu Boskoviców, którzy ok. 1485 r. postanowili wzmocnić trebovską twierdzę.

Za głównego budowniczego zamku uchodzi Ladislav Velen z Žerotín, magnat, polityk, renegat, wojewoda ołomuniecki. W swych najlepszych czasach Ladislav Velen z Žerotín był jednym z najpotężniejszych morawskich panów, czemu dał wyraz, fundując w swej siedzibie, Moravskiej Třebovej, wspaniały zamek w stylu renesansowym.

Budowa zamku, nazywanego też pałacem, trwała w l. 1611-1615. Architektem był Giovanni Maria Filippi, północnowłoski ekspert, uważany za jednego z najważniejszych twórców renesansu i baroku w Czechach i na Morawach, twórca m.in. Bramy Matyáša w Zamku Praskim i kilku zamków cesarskich. To właśnie jego dziełem są renesansowe krużganki i charakterystyczna wieża bramna w zamku w Moravskiej Třebovej.

Pod rządami Ladislava Velena Moravská Třebová kwitła, obrastała w urokliwe renesansowe budowle (np. ratusz i szereg kamienic przy rynku) i stała się prężnym ośrodkiem kulturalnym. Zasłużyła nawet na miano Morawskich Aten.

Niestety, passa dobiegła końca i w następnym stuleciu Moravská Třebová padła ofiara najazdu szwedzkiego. Największych zniszczeń dokonał jednak nie najeźdźca, lecz największy postrach miast: pożar. W 1840 r. ogień strawił cały zamek i 186 domów. Po tej katastrofie Moravská Třebová nigdy nie doszła w pełni do siebie. Odbudowane zamkowe krużganki i wieża bramna to ledwie część wielkiego kompleksu, który zdobił Třebovą przed feralnym rokiem 1840.

Zamek w Moravkiej Třebovej w Czechach. Jak dojechać? Mapa:

Dziś zamek to główna atrakcja Moravkiej Třebovej. Można go zwiedzać z przewodnikiem wzdłuż kilku tras. W komnatach zorganizowano wystawę „Skarby Moravkiej Třebovej”, na której można oglądać meble i sprzęty codziennego użytku, pozostawione przez mieszkańców miasteczka na przestrzeni minionych 600 lat. Zobaczyć można np. rycerskie zbroje, ciężkie empirowe biurka, myśliwskie trofea, a nawet pamiątki przywiezione z egzotycznych krajów, jak statuetka Buddy. W jednym z pomieszczeń zorganizowano wystawę gobelinów, zarówno dawnych jak i współczesnych, a turyści, którzy zechcą wdrapać się na wieżę, mogą zwiedzić starannie odtworzoną średniowieczną sypialnię zamkową.

W piwnicach zamku na gości czekają dwie kolejne wystawy: sala tortur (z manekinami pozakuwanymi w dyby i połamanymi kołem dla zilustrowania działania poszczególnych narzędzi mąk) i pracownia alchemika. Można w niej obejrzeć autentyczne sprzęty, używane przez alchemików i aptekarzy w czasach, gdy uprawianie medycyny niewiele się jeszcze różniło od stosowania magii. Nadwornym lekarzem Ladislava Velena z Žerotín był Marcus Eugenius Bonacina, który z upodobaniem zajmował się także alchemią, poszukiwał eliksiru młodości oraz – jak każdy alchemik – kamienia filozoficznego, który pozwoliłby zamieniać dowolną substancję w złoto.

Czytaj też: Najdłuższy most wiszący na świecie otwarto w Czechach. Przeszliśmy się Sky Bridge 721 w ośrodku Dolní Morava. Czy warto się tam wybrać?

Dodatkową trakcją zamku w Moravkiej Třebovej w czasie, gdy go zwiedzaliśmy w końcu sierpnia 2022, był gigantyczny słomiany miś, siedzący w rogu dziedzińca. Niestety, takie misie nie były standardowym elementem wystroju renesansowych twierdz. Słomiany gigant został ustawiony z okazji dożynek, które najwyraźniej obchodzi się w Třebovej z niemałym rozmachem.

Moravská Třebová oferuje turystom wiele różnorodnych atrakcji. By poznać najciekawsze zabytki miasta i zobaczyć jego najbardziej urokliwe zakątki, warto wybrać się na spacer wzdłuż ścieżki tematycznej „Od renesansu do baroku”. Ścieżka zaczyna się na zamku, prowadzi przez rynek z renesansowym ratuszem, kamienicami i kolumną morową, następnie przez kamienny most nad rzeką Třebůvką na tzw. Schody Umarłych, a potem aż na Wzgórze Krzyżowe z barokowymi stacjami Drogi Krzyżowej i kalwarią z figurami Chrystusa, apostołów i aniołów dłuta Seweryna Tischlera.

Wzgórze Krzyżowe w Moravskiej Třebovej to z jednej strony miejsce do zadumy, a przynajmniej odpoczynku w ciszy i spokoju (lokalny kościół jest zamknięty dla wiernych i turystów), z drugiej popularny wśród mieszkańców teren spacerowy i rekreacyjny. Zadbany, 600-letni cmentarz jest pełen zabytkowych nagrobków, a z niektórymi wiążą się – jak to często bywa na cmentarzach - dziwne i niepokojące historie.

Spoczywa tu np. Anna Gromesove, zwana płaczącą Anną, która umarła ze zgryzoty, gdy rodzice nie pozwolili jej poślubić ukochanego Josefa, człowieka o dobrym sercu, ale bez pieniędzy. Josef chciał być z Anną nawet po śmierci, więc zachował się jak prawdziwy romantyk – wykopał jej ciało z grobu i przeniósł do swojego ogródka. Opowieść wydaje się oparta na faktach: całkiem niedawno archeolodzy odkopali na pobliskiej górce kości kobiety. Złożono je na cmentarzu na Wzgórzu Krzyżowym, a na górce założono punkt widokowy, w którym goście mogą cieszyć się panoramą i kontemplować historię nieszczęśliwej miłości Anny i Josefa.

Zobacz też: 20 najbardziej nawiedzonych miejsc w Polsce. Ich historie mogą przerazić nawet największych niedowiarków. Lepiej nie idźcie tam po zmroku

Są też inne ciekawostki. Wokół zamkniętego kościół Podwyższenia św. Krzyża poustawiano zabytkowe nagrobki. Płyty ozdabiają płaskorzeźby, ukazujące, jak nosili się mieszkańcy Moravskiej Třebovej przed setkami lat. W lapidarium można zobaczyć szczególnie interesujący nagrobek, należący do miejscowego kata. Oprawcom nie wolno było grzebać się na Wzgórzu Krzyżowym, ale ten akurat zdołał przechytrzyć system: na płycie wyryte jest nazwisko jego matki, choć nagrobek przedstawia samego kata z uniesionym mieczem.

Poza zabytkami i ciekawymi trasami spacerowymi, Moravská Třebová ma do zaoferowania także coś dla fanów aktywnego wypoczynku. W mieście działa aquapark, a zimą lodowisko, jest też rozległe pole piknikowe niecałe 100 metrów od rynku ze ścieżkami rowerowymi i rolkowymi. Rowerzyści mogą zresztą skorzystać z wielu kilometrów singletracków, wijących się po wzgórzach wokół Třebovej, a piechurzy wdrapać się na pobliskie wzgórze, na którym wznosi się całoroczna wieża widokowa (można do niej dojść z miasteczka dwoma szlakami o różnych poziomach trudności).

• Bilet wstępu do zamku na wystawę "Skarby Moravskiej Třebovej" kosztuje 160 koron (ok. 30 zł), ulgowy 120 koron. Zwiedzanie odbywa się w grupie z przewodnikiem; należy zarezerwować termin online.
• Bilet wstępu do zamku na wystawę "Średniowieczna sala tortur i laboratorium alchemiczne" kosztuje 120 koron (ok. 23 zł), ulgowy 80 koron. Zwiedzanie odbywa się w grupie z przewodnikiem; należy zarezerwować termin online.

Zapraszamy do galerii zdjęć, w której możecie zobaczyć, jak prezentuje się zamek w Moravskiej Třebovej, jej urokliwy rynek z renesansowym ratuszem, a także Wzgórze Krzyżowe i nastrojowy cmentarz, na którym spoczywa Płacząca Anna.

Moravská Třebová to tylko pierwszy przystanek w naszej podróży do najciekawszych atrakcji Pogranicza Czesko-Morawskiego. Przed nami jeszcze wiele wrażeń. W następnej części relacji zabierzemy Was do nawiedzonego zamku Svojanov, w którym nocami dziedzińce przemierza demoniczny nadzorca Raszin.

Moravská Třebová i Svojanov to tylko niektóre z interesujących miejsc w Czechach. Sprawdźcie, jakie jeszcze atrakcje Czech warto odwiedzić.