Kampinoski Park Narodowy to idealne miejsce na weekendową wycieczkę. Co kryje puszcza niedaleko Warszawy? Najważniejsze informacje

Kampinoski Park Narodowy położony jest w samym sercu Polski - województwie mazowieckim, na północny zachód od Warszawy, na Nizinie Środkowomazowieckiej, między lewym brzegiem Wisły a Bzurą. Obejmuje znaczny teren Puszczy Kampinoskiej w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Jego powierzchnia wynosi ponad 385 kilometrów kwadratowych, co czyni go jednym z największych w Polsce. Siedziba parku znajduje się w podwarszawskiej miejscowości Izabelin, przy ul. Tetmajera 38. Jadąc z Warszawy (od granicy Bielan i Żoliborza) samochodem można tam dotrzeć w ok. 10 minut. Ci, którzy korzystają z komunikacji miejskiej mogą dostać się tam autobusem ZTM 210, a następnie przesiąść się w Izabelinie w autobus L-7.

Inicjatorami założenia Kampinoskiego PN byli Jadwiga i Roman Kobendzowie, małżeństwo naukowców, które zajmowało się badaniem Puszczy Kampinoskiej. Z początku, bo w latach 30. XX wieku, powstały na jej terenie rezerwaty: Granica, Zamczysko, Sieraków. W 1959 roku na mocy rozporządzenia Rady Ministrów powołano Kampinoski Park Narodowy. W KPN, oprócz zróżnicowanej flory i fauny, znajdują się miejsca ściśle związane z historią. W czasie II wojny światowej w okolicach puszczy funkcjonował obóz warowny, a na rozległym obszarze parku można spotkać mogiły żołnierzy. W miejscowości Palmiry znajduje się cmentarz-mauzoleum - są tam groby ponad 2 tys. ofiar masowych egzekucji dokonywanych na terenie Puszczy Kampinoskiej. W sąsiedztwie parku zlokalizowane są także obiekty mające związek z Fryderykiem Chopinem - dworek w Żelazowej Woli (miejsce urodzenia kompozytora) oraz kościół obronny w Brochowie, w którym rodzice Chopina pobrali się, a on sam został tam ochrzczony.

Logo Kampinoskiego Parku Narodowego przedstawia łosia, który jest jednym z najbardziej dostojnych mieszkańców tego obszaru. Łącznie można tam spotkać 50 gatunków ssaków, m.in. sarny, dziki, jelenie, rysie, jenoty, nietoperze, borsuki czy bobry. Kampinoski Park Narodowy to także niezwykle cenne siedlisko ptactwa - występuje tam ok. 215 gatunków, m.in. żurawie, bociany i orły bieliki. Parlament Europejski uznał park za ostoję ptaków o randze europejskiej, z powodu występowania tam gatunków zagrożonych wyginięciem - świerszczaka i derkacza. Na obszarze KPN można spotkać także gady (6 gatunków) oraz płazy (13 gatunków). Najliczniejsze są tam oczywiście bezkręgowce. W KPN występuje aż 31 gatunków komarów.

Ponad 73 procent powierzchni Kampinoskiego Parku Narodowego zajmują lasy, w większości sosnowe. Można tam spotkać także dęby, brzozy, jesiony czy topole - to tylko nieliczne z gatunków drzew rosnących w KPN - w sumie jest ich 66! Flora Kampinosu jest niezwykle bogata - oprócz drzew, występuje tam także 115 gatunków mszaków, 70 gatunków krzewów oraz 1500 gatunków roślin naczyniowych (w tym kosaciec syberyjski, wisienka kwaśna, wężymord stepowy). Na terenach bagiennych dumnie wyrastają olsy, turzycowiska (zbiorowiska turzyc). Znaczna część mokradeł została przeszłości osuszona i przekształcona w pastwiska lub łąki.

Kampinoski Park Narodowy po brzegi (a właściwie granice) wypełniony jest miejscami, które warto zobaczyć. To praktycznie niewyczerpalne źródło nowych doznań i wiedzy - oprócz wymienionych niżej lokalizacji, na szczególną uwagę zasługują również Rezerwat Przyrody Łosiowe Błota, Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, miejsca związane z życiem Fryderyka Chopina oraz cmentarz w Palmirach.

Wypoczynek na polanie
Piknik na polanie w letni dzień brzmi jak marzenie? Kampinoski Park Narodowy oferuje turystom aż 12 takich miejsc. To idealna lokalizacja do odpoczynku od szybkiego życia w mieście, szczególnie dla mieszkańców Warszawy. Władze parku umożliwiają tam organizację pikników - wyposażone są nawet w ławy, wiaty, a niektóre w place zabaw dla dzieci. Uwaga! Użycie ognia dozwolone jest tylko za zgodą dyrektora parku. To bardzo ważne - obszar narażony jest na występowanie pożarów. Polany wypoczynkowe zlokalizowane są w miejscowościach: Granica, Jakubów, Lipków, Opaleń, Roztoka, Pociecha, Piaski Królewskie, Dąbrowa Leśna, Posada Łubiec, Sieraków, Nowa Dąbrowa i Zaborów.

Szlaki piesze i rowerowe
W Kampinoskim Parku Narodowym wyznaczono aż 8 zróżnicowanych szlaków pieszych. Najdłuższy z nich - Południowy Szlak Leśny - rozciąga się na ok. 56 kilometrów. Z myślą o mniej zaangażowanych spacerowiczach powstały też ścieżki znacznie krótsze - Szlak im. Zygmunta Padlewskiego (ok. 16 kilometrów) czy Szlak im. Powstańców Warszawskich (ok. 19 kilometrów). Na obszarze wyodrębniono także tyle samo szlaków łącznikowych - najkrótszy z nich (ok. 2,6 kilometra), Szlak im. Antoniego Trębickiego, prowadzi do Mogilnego Mostka w Palmirach - uroczyska, z którym wiąże się ciekawa legenda zapisana po raz pierwszy przez etnografa Kazimierza Wójcickiego. Zgodnie z wierzeniem, pewien mężczyzna zabił i obrabował w tamtych okolicach młodą kobietę, której ciało ukrył później pod wspomnianym mostkiem i nakrył stertą gałęzi. Od tamtej pory przechodnie zostawiali w tamtym miejscu wysuszone patyki, a gdy uzbierała się ich dużo stertę podpalano, by aby oczyścić duszę z grzechów. Zwyczaj ten kultywowany był podobno jeszcze przed II wojną światową. Podróżując jednośladem można skorzystać z głównego szlaku o długości ok. 144 kilometrów lub z wielu ścieżek łącznikowych. Prowadzą one m.in. z Niepokalanowa, Modlina, Czosnowa, Dziekanowa i Starego Bemowa.

Szlaki turystyczne wyposażone są w miejsca wypoczynkowe, dzięki którym wędrowcy mogą podczas marszu odpocząć, a także schronić się przed ulewnym deszczem lub gorącymi promieniami słonecznymi.

Skansen budownictwa puszczańskiego
Zlokalizowany w miejscowości Granica ośrodek to jeden z pierwszych tego typu obiektów powstałych w polskich parkach. Położony w bliskiej odległości od Warszawy (ok. 40 kilometrów), szybko stał się jedną z najchętniej odwiedzanych atrakcji na terenie Kampinosu. Na Ośrodek Dydaktyczno-Muzealny w Granicy składają się m.in. zagrody, ścieżka dydaktyczna, rekreacyjna, polana wypoczynkowa i wieża widokowa. Na terenie skansenu prowadzone są także warsztaty, szkolenia i zajęcia tematyczne dla przedstawicieli różnych grup wiekowych.

Grochalskie Piachy
Chociaż myśl o tym, że w centralnej części Polski występuje pustynia może wydać się niektórym niemożliwa, tak właśnie jest! Grochalskie Piachy to największy obszar występowania piaszczystych wydm w naszym kraju - ma powierzchnię ok. 100 hektarów. Wspominamy o nim raczej w formie ciekawostki, bowiem jest to teren użytkowany przez wojsko (ćwiczą tam m.in. saperzy), a wstęp na teren Grochalskich Piachów jest zabroniony. Śmiałkowie, którzy decydują się tam wybrać, robią to na własną odpowiedzialność. Zdecydowanie odradzamy wchodzenie na teren wydm i zalecamy oglądanie ich z daleka.

Wstęp na teren Kampinoskiego Parku Narodowego jest darmowy. W niedalekiej przyszłości może się to jednak zmienić - w projekcie ustawy o parkach narodowych pojawia się zapis o pobieraniu opłaty od wszystkich gości.

W pobliżu Kampinoskiego Parku Narodowego znajduje się wiele miejsc noclegowych, w których zmęczeni turyści mogą się zatrzymać by zregenerować siły. Są to w większości pensjonaty prowadzone przez osoby prywatne, nie brak tam także gospodarstw agroturystycznych. Ceny noclegów rozpoczynają się już od nawet 30 zł za osobę i rosną w zależności od oferowanych klientom udogodnień. Ci, którzy preferują spędzanie nocy w hotelach również nie będą narzekać - w pobliżu KPN jest kilka podwarszawskich miejscowości, które oferują odpoczynek w pokojach o wysokim standardzie.

Źródło: Kampinoski Park Narodowy, Szlaki Turystyczne Mazowsza, e-turysta.pl, kampinos.org, prawo.pl