Pierwszy dzień jesieni 2024. Już dziś zaczyna się jesień kalendarzowa! Czym się różni od astronomicznej? Jak dawniej witano jesień?

W 2024 roku jesień zaczyna się przez dwa dni. Co to znaczy? Otóż początek jesieni można liczyć na dwa sposoby, w zależności od tego, czy chodzi o jesień astronomiczną, czy kalendarzową. Czym różnią się te pojęcia?

• Jesień kalendarzowa zaczyna się zawsze 23 września. Pierwszy dzień jesieni kalendarzowej to data umowna, która z reguły, choć nie zawsze pokrywa się z początkiem jesieni astronomicznej.
• Jesień astronomiczna jest związana z wędrówką Ziemi wokół słońca. W okolicach 22 lub 23 września Ziemia przechodzi przez punkt Wagi i od tego momentu przez kolejne sześć miesięcy półkula południowa będzie dostawała więcej promieni słonecznych od północnej. Wtedy na lądach półkuli północnej, w tym w Europie, panuje jesień, a po niej zima.
• Jesień meteorologiczna to z kolei umowny okres od 1 września do 30 listopada. Tego pojęcia używają przede wszystkim klimatolodzy i meteorolodzy do porównywania pogody w analogicznych okresach na przestrzeni lat.

Kiedy zaczyna się jesień w 2024? Wczoraj nadeszła jesień astronomiczna. Z kolei początek jesieni kalendarzowej wypada dziś, w poniedziałek 23 września 2024.

Początek astronomicznej jesieni wyznacza zjawisko równonocy. Wraz z rozpoczęciem lata dni zaczęły się skracać i właśnie na początku jesieni zrównały się długością z nocą. W czasie równonocy mieliśmy dokładnie 12 godzin światła i 12 godzin ciemności. W tym krótkim czasie słońce stało bezpośrednio nad równikiem Ziemi i oświetlało obie półkule z dokładnie takim samym natężeniem.

Teraz, aż do 22 grudnia, dni będą stawały się coraz krótsze od nocy. Tuż przed Bożym Narodzeniem nastąpi przesilenie zimowe, kiedy dni znowu zaczną się wydłużać, choć będą nadal krótsze od nocy aż do początku wiosny.

Pierwszy dzień jesieni w religii dawnych Słowian obchodzony był jako Święto Plonów i wyznaczał koniec żniw. Święto Plonów miało służyć wyproszeniu u bogów urodzaju – rolnicy nigdy do końca nie wiedzieli, jak duży plon udało im się uzyskać i czy starczy ziarna, by cała społeczność przetrwała zimę.

Dlatego Słowianie zanosili w pierwszy dzień jesieni modły do swoich bogów, składali plony w świątyniach, a przed figurami Świętowita czy Welesa ustawiali dary, np. kubki z piwem czy miodem pitnym.

Jedną ze starosłowiańskich tradycji było też pieczenie kołacza, czyli specjalnego bochna chleba gigantycznych rozmiarów. Jeśli kapłan mógł się za nim cały schować, oznaczało to dobrą wróżbę i zapowiedź, że plony faktycznie były bardzo obfite.

Dzisiaj Święto Plonów obchodzone jest nadal jako dożynki. Nie mają one ustalonej daty i wiele lokalnych społeczności obchodzi je w różnych terminach, najczęściej jednak w którąś niedzielę września lub jeszcze w sierpniu.

Dożynki to czas zabawy, często połączony z uroczystościami religijnymi; w wielu miejscach nadal kultywuje się też starosłowiańskie obyczaje, jak np. plecenie wieńców z kłosów, kwiatów i owoców. Były obchodzone szczególnie hucznie w okresie PRL, gdy obfite plony miały dowodzić skuteczności gospodarki socjalistycznej i triumfu komunizmu nad kapitalizmem.

Początek jesieni, czyli dożynkowe zabawy

Zapraszam do galerii zdjęć z obchodów dożynek w Polsce. Każda społeczność ma własne tradycje witania jesieni - zaplanuj wycieczkę po Polsce na przełomie lata i jesieni, by poznać najciekawsze regionalne obyczaje.

Czytaj też: Jesień nad Bałtykiem: 7 miejscowości nad morzem, które we wrześniu prezentują się magicznie

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Podróży codziennie. Obserwuj Stronę Podróży!

Źródła: Kalendarz Świąt, Fani Pogody