Przestrzeń powietrzna UE zamknięta dla Rosji. Po odwołaniu lotów do Azji, fińska linia lotnicza wznawia kursy do Tokio, Szanghaju i Seulu

Rosyjskie linie lotnicze znalazły się w trudnej sytuacji z powodu konfliktu zbrojnego wywołanego przez Rosję na terenie Ukrainy. Poszczególne państwa już kilka dni temu zaczęły zamykać swoją przestrzeń powietrzną dla rosyjskiej floty. Chodzi nie tylko o komercyjne loty, ale o wszystkie maszyny należące do Rosjan - w tym prywatne odrzutowce oligarchów.

Jako pierwsi na taki krok zdecydowali się Brytyjczycy, którzy już 24 lutego 2022 roku zapowiedzieli zamknięcie nieba dla Rosji. W ślad za Wielką Brytanią podążyły Mołdawia, Polska, Bułgaria, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Rumunia, Słowenia czy USA.

O poleceniu uchwały Rady Ministrów poinformował w piątek, 25 lutego 2022 roku, premier Mateusz Morawiecki.

Poleciłem przygotowanie uchwały Rady Ministrów, która doprowadzi do zamknięcia przestrzeni powietrznej nad Polską dla rosyjskich linii lotniczych - poinformował premier.

Tego samego dnia w PLL LOT zdecydowano się odwołać loty na teren Moskwy i Petersburga.

W związku z bieżącą sytuacją od godziny 15.00 PLL LOT zawiesza połączenia do Moskwy oraz St. Petersburga. Dla rejsów tranzytowych zostaną opracowane alternatywne trasy przelotów - podały w piątek Polski Linie Lotnicze LOT.

Restrykcje, jako pierwszy kraj spoza UE, wdrożyła także Kanada. Swoją przestrzeń lotniczą zamykały kolejne państwa, a w efekcie 27 lutego przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen poinformowała, że zakaz obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej.

W pierwszej kolejności zamykamy przestrzeń powietrzną UE dla samolotów, które są własnością/pod kontrolą Rosji lub są zarejestrowane na jej terenie - poinformowała przewodnicząca KE.

Ursula von der Leyen dodała, że dotyczy to również prywatnych odrzutowców rosyjskich oligarchów.

Rosjanie w odpowiedzi również zamknęli swoją przestrzeń powietrzną. Zakaz dotyczy maszyn z 36 krajów, w tym: Wielkiej Brytanii, Polski, Czech, Bułgarii i Kanady, jednak sytuacja jest bardzo dynamiczna, a jej rozwój śledzimy na bieżąco.

W związku z takim obrotem spraw ruch lotniczy nad całą Europą bardzo się zmienił, a trasy samolotów znacznie się wydłużyły. Piloci muszą trzymać się wyznaczonych tras, aby nie wtargnąć na teren objęty zakazem lotów.

Polskie Linie Lotnicze LOT z uwagi na sytuację na Ukrainie wdrożyły specjalną procedurę, która umożliwi klientom zmianę rezerwacji lotu. Dotyczy to biletów wykupionych na trasy do:

• Odessy
• Kijowa (lotnisko: Kijów-Boryspil (KBP) i Kijów-Żuliany (IEV)
• Lwowa
• Charkowa
• Kiszyniowa
• St Petersburga
• Moskwy

Z tego rozwiązania będą mogli skorzystać właściciele biletów wystawionych do 24 lutego 2022, z potwierdzoną datą wylotu od 24 lutego 2022 i powrotu do 31 maja 2022.

Jakie zmiany obejmuje to rozwiązanie?
Przewoźnik w ramach rekompensaty przewiduje m.in. możliwość zmiany daty podróży, zmiana trasy (np. na lot z/do Polski, Rumunii, Węgier, Mołdawii, Litwy, Łotwy, Estonii) czy pełnego zwrotu za niewykorzystane odcinki bez dodatkowych opłat. Więcej informacji na stronie PLL LOT.

Węgierskie linie Wizz Air, poruszone losem uchodźców z Ukrainy, postanowiły przyłączyć się do pomocy i zaoferowały 100 tysięcy bezpłatnych biletów lotniczych do całej Europy. Żeby skorzystać z oferty, obywatele Ukrainy muszą wystartować z krajów takich jak Polska, Słowacja, Węgry i Rumunia. Rozwiązanie wdrożono na cały marzec lub do wyczerpania puli biletów. Wystarczy pokazać ukraiński paszport i podać numer dowodu osobistego.

Dla Ukraińców, którzy znajdują się w innych europejskich krajach również przygotowano kilka ułatwień - ceny lotów do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Islandii i Wysp Kanaryjskich zostały obniżone do 69,99 euro. Bilety na pozostałe kursy to wydatek rzędu 29,99 euro.

Zaraz po wprowadzeniu zakazu lotów nad UE rosyjskie samoloty musiały zawrócić do Moskwy. To ogromne utrudnienie dla podróżujących - jak podaje portal podroze.onet.pl, w marcu 2022 roku linie lotnicze Aerofłot i S7 miały zaplanowane 2 756 lotów do Europy Zachodniej. Dalej portal powołując się na The Moscow Times informuje, że wszystkie loty linii S7 zostały odwołane od 26 lutego do 3 marca, z kolej Aerofłot może liczyć straty w setkach milionów dolarów (ok. 82 miliony miesięcznie!).

Ze współpracy z Aerofłotem wycofała się także drużyna futbolowa Manchester United.

Duży problem stanowi dla Rosji połączenie lotnicze z Kaliningradem, do którego najkrótsza trasa prowadzi przez przestrzeń powietrzną Litwy. W związku z utrudnieniami lot z Moskwy do Kaliningradu trwa prawie dwa razy dłużej, z powodu konieczności omijania stref objętych zakazem dla rosyjskiej floty.

Rosyjskim samolotom już kilka razy od wprowadzenia ograniczeń zdarzyło się je naruszyć.
Pierwsza taka sytuacja miała miejsce na terenie Kanady - błąd popełniła osoba, która pozwoliła na wkroczenie w przestrzeń powietrzną tego kraju.

Do kolejnych sytuacji doszło na Grenlandii czy Słowacji - jak się okazało, na niektóre loty można wydać specjalne pozwolenie, a wkroczenie samolotów w przestrzeń powietrzną objętą zakazem nie wiąże się wtedy z konsekwencjami. Jest to jednak dość rzadkie zjawisko - w przypadku Słowacji, jak podaje flightradar24 na Twitterze, maszyna transportowała paliwo jądrowe właśnie do tego kraju (przelatując również nad terytorium Polski).

Naruszenie zakazu w przypadku lotów bez specjalnego pozwolenia wiąże się z przykrymi konsekwencjami. Taki samolot może zostać przechwycony przez wojsko, naprowadzony na poprawny kurs lub zmuszony do lądowania. W przypadku niestosowania się załogi do poleceń maszyna może zostać po prostu zniszczona. Jeżeli uda się tego uniknąć, na przewoźnika są nakładane ogromne grzywny lub kary więzienia.

Jak podaje portal fly4free.pl, agencja Interfax powołując się na rosyjskie stowarzyszenie biur podróży ATOR poinformowała o trudnej sytuacji, w jakiej znaleźli się rosyjscy turyści przebywający poza granicami ojczyzny.

Obecnie poza granicami Rosji znajduje się ponad 150 tysięcy turystów z tego kraju. Z tej liczby ponad 27 tysięcy Rosjan już ma lub będzie miało ogromne problemy z powrotem do kraju z powodu sankcji i zakazów korzystania z przestrzeni powietrznej dla linii z Rosji - czytamy na portalu.

Rosyjskie stowarzyszenie zapowiada, że zwrócenie się do ministerstwa transportu o pomoc. Według ATOR jednym z rozwiązań byłoby porozumienie z UE pozwalające na jednorazowe przeloty z terenów, na których znajdują się rosjanie. Oficjalne stanowisko Unii Europejskiej nie jest na tę chwilę znane.

W wyniku zaognienia konfliktu Rosja-Ukraina wiele lotów zostało odwołanych, a Rosja i kraje UE wzajemnie objęły swoją przestrzeń powietrzną restrykcjami. W przypadku konieczności dostania się do Rosji trzeba więc uświadomić sobie, że dotarcie na terytorium tego kraju jest bardzo utrudnione.

Najbliższym przewoźnikiem jest AirSerbia - linie te wykonywały dotychczas osiem połączeń w tygodniu między Belgradem a Moskwą. Zainteresowanie okazało się jednak na tyle duże, że liczba ta została zwiększona do 15 lotów tygodniowo. Zgodnie z informacją, samoloty zaczną latać na tej trasie z większą częstotliwością już od drugiego tygodnia marca. Przewoźnik lata także do Sankt Petersburga, Rostowa nad Donem oraz Krasnodaru. Jak podaje portal turystyka.wp.pl wszystkie bilety na powyższe połączenia wyprzedano aż do 5 marca, jednak zainteresowanie było tak duże, że zdecydowano się na realizowanie połączeń szerokokadłubową maszyną Airbus A330-200 (zazwyczaj używa się ich przy dłuższych lotach), dzięki czemu operator zwiększył ilość dostępnych miejsc. Ceny biletów za przelot na ten moment sięgają nawet blisko 3 tys. złotych.

Samoloty przewoźnika Aerofłot latające z terytorium Rosji, np. z Moskwy do Belgradu, w przeciwieństwie do serbskiego przewoźnika nie mogły sobie pozwolić na swobodny lot nad Europą. Chcąc przemieszczać się zgodnie z wytycznymi musiały wydłużyć trasę o ponad 3 godziny, w związku z tym loty AirSerbia (z powodzeniem) zastąpiły Aerofłot.

Linie lotnicze Turkish Airlines również odnotowują wzmożone zainteresowanie lotami do Rosji. Jak podaje portal fly4free.pl, turecki przewoźnik ogłosił zwiększenie liczby lotów między Turcją a Federacją Rosyjską już od 7 marca 2022 roku.

Dodatkowy cios Rosjanie otrzymali ze strony USA - amerykański koncern Boeing zdecydował o zaprzestaniu wysyłania części do rosyjskich maszyn. Samoloty nie będą również serwisowane przez specjalistów koncernu. Na podobny krok zdecydował się francuski Airbus. Biorąc pod uwagę fakt, że flota samego Aerofłotu (licząca 180 maszyn) prawie w całości składa się z Airbusów i Boeingów, jest to niewątpliwie ogromna cena, którą płaci za agresję kraju rosyjski przewoźnik.

Sankcje dotknęły także Europejczyków. Rzeczpospolita, powołując się na hiszpański portal branży turystycznej Hosteltur podała, że według obliczeń Komisji Europejskiej, czas podróży samolotem z Europy do Azji może wydłużyć się średnio od 1,5 do nawet 4 godzin. W najgorszej sytuacji znajdują się państwa skandynawskie - to właśnie z tych terenów podróż na wschód potrwa najdłużej.

Finnair, jedna z najbardziej dotkniętych konfliktem lini lotniczych (realizująca dużą liczbę lotów do Azji) z powodu wydłużających się tras musiała zawiesić część kursów, jednak dzięki dużemu zapotrzebowaniu na przewóz towarów sytuacja się zmieniła. Przewoźnik poinformował niedawno o wznowieniu lotów do Tokio, Szanghaju i Seulu. W dalszym ciągu wstrzymane są połączenia do Osaki i Hong Kongu.

Jak widać na załączonej mapie Flightradar24, samoloty Aerofłot i S7 nie przelatują nad Unią Europejską, Stanami Zjednoczonymi czy Kanadą. Państwa, w których obecnie znajdują się rosyjskie maszyny to przede wszystkim Rosja, w kilku przypadkach Kazachstan czy Chiny.

Podróżnicy z Europy, którzy zaplanowali wojaże na wschód muszą liczyć się z wydłużeniem czasu lotu.

Źródło: flightradar24.com, podroze.onet.pl, twitter.com, turystyka.wp.pl, fly4free.pl, turystyka.rp.pl, lot.com