Spadające gwiazdy, superksiężyce, pierścieniowe zaćmienia. Kiedy obserwować nocne niebo w 2023 r.? Kalendarz niezwykłych zjawisk

W 2023 r. na miłośników gwiazd czeka wiele fascynujących zjawisk astronomicznych, które będzie można obserwować także z Polski. Co będzie można zobaczyć na nocnym niebie w 2023 r.?

• Superksiężyce: w sierpniu 2023 dojdzie dwukrotnie do zjawiska nazywanego superksiężycem. Zachodzi ono wtedy, gdy księżyc znajduje się najbliżej Ziemi. Dla obserwatorów jest wówczas o 14% większy i świeci ok. 30% jaśniej.
• Spadające gwiazdy: w 2023 r. czeka nas sporo spektakularnych przelotów rojów meteorów, nazywanych spadającymi gwiazdami. Najwspanialej zaprezentują się Geminidy w grudniu (ok. 150 meteorów na godzinę), ale niewiele będą im ustępować sierpniowe Perseidy (ok. 100 meteorów na godzinę). Łącznie w 2023 r. miłośnicy spadających gwiazd będą mogli obserwować przeloty meteorów aż 13 razy.
• Komety: w 2023 r. przelot komety będzie można obserwować w lutym, ale konieczne będzie użycie lornetki.
• Koniunkcje planet: to zjawisko polegające na tym, że dwie lub więcej planet pojawiają się na nocnym niebie blisko siebie, dając szczególnie jasne światło. Do najbardziej spektakularnych koniunkcji dojdzie w styczniu i marcu 2023.
• Zaćmienia księżyca: półcieniowe i częściowe zaćmienie księżyca będziemy mogli obserwować w maju i październiku 2023.
• Zaćmienia słońca: w 2023 r. będą miały miejsca dwa zaćmienia słońca, hybrydowe i pierścieniowe, gdy wokół księżyca zasłaniającego słońce pojawi się spektakularny krąg jasności. Niestety, oba zaćmienia nie będą widoczne z Polski – trzeba zorganizować wyprawę na półkulę południową, by je zobaczyć.

Czytaj też: Długi weekend 2023. Kiedy możemy dłużej odpocząć i gdzie warto wtedy pojechać? Tanie wycieczki po Polsce i świecie na 7 długich weekendów

Poniżej znajdziecie szczegółowy harmonogram najciekawszych zjawisk, które zajdą na nocnym niebie w kolejnych miesiącach 2023 r.

Styczeń 2023: spadające gwiazdy i koniunkcja planet

• Przeloty meteorów z roju Kwadrantydów: maksimum 4 stycznia, widoczne do 12 stycznia. Z powodu pełni spadające gwiazdy mogą być słabo widoczne.
• Koniunkcja Wenus z Saturnem: 22 stycznia godz. 22:13

Luty 2023: przelot komety

• Przelot komety ZTF (C/2022 E3): 1 lutego (widoczna przy użyciu lornetki)

Marzec 2023: koniunkcja i początek wiosny

• Koniunkcja Wenus z Jowiszem: 2 marca godz. 5:36
• Początek astronomicznej wiosny: 20 marca godz. 21:25

Kwiecień 2023: przelot Lirydów

• Hybrydowe zaćmienie słońca, widoczne nad Oceanem Indyjskim, Azją Południowo-Wschodnią, Australią i Antarktydą: 20 kwietnia godz. 4:17
• Maksimum meteorów z roju Lirydów: noc z 21 na 22 kwietnia

Maj 2023: zaćmienie księżyca i dwa roje spadających gwiazd

• Półcieniowe zaćmienie księżyca: 5 maja
• Maksimum meteorów z roju eta Akwarydy: noc z 5 na 6 maja
• Maksimum meteorów z roju Cameloparalidów: noc z 23 na 24 maja

Czerwiec 2023: przelot meteorów i początek lata

• Truskawkowy Księżyc, czyli czerwcowa pełnia: 4 czerwca godz. 3:41
• Początek astronomicznego lata: 21 czerwca godz. 14:58
• Maksimum meteorów z roju Czerwcowych Bootydów: 28 czerwca

Lipiec 2023: spektakularne Akwarydy

• Koźli Księżyc, czyli lipcowa pełnia: 3 lipca
• Maksimum meteorów z roju delta Akwarydów: 28 lipca

Sierpień 2023: dwa superksiężyce i Perseidy

• Superksiężyc: 1 sierpnia
• Przeloty meteorów z roju Perseidów: 12-14 sierpnia, maksimum w nocy z 12 na 13 sierpnia.
• Drugi superksiężyc: 31 sierpnia, godz. 1:45

Wrzesień 2023: zaczyna się jesień

• Początek astronomicznej jesieni: 23 września godz. 6:50

Październik 2023: Drakonidy, Orionidy i zaćmienie księżyca

• Maksimum meteorów z roku Drakonidów: 8 października
• Pierścieniowe zaćmienie słońca widoczne z Pacyfiku, Ameryki Północnej i Środkowej: 14 października godz. 17:59
• Maksimum meteorów z roju Orionidów: 21 października
• Częściowe zaćmienie księżyca: 28 października godz. 20:14
• Krwawy Księżyc, czyli październikowa pełnia: 28 października godz. 20:24

Listopad 2023: spadające gwiazdy przelecą dwa razy

• Maksimum meteorów z roju Taurydów: noc z 5 na 6 listopada
• Maksimum meteorów z roju Leonidów: noc z 17 na 18 listopada

Grudzień 2023: dwa roje meteorów i początek zimy

• Maksimum meteorów z roju Geminidów: noc z 13 na 14 grudnia
• Początek astronomicznej zimy: 22 grudnia godz. 3:27
• Maksimum meteorów z roju Ursydów: 22 grudnia

Czytaj też: Gdzie wyjechać w styczniu w Polsce? 11 ciekawych miast i miasteczek – zmienna pogoda wcale nie odbiera im uroku

Zjawiska astronomiczne, zachodzące na nocnym niebie w 2023 r., najlepiej obserwować poza miastem. W miastach widok na gwiazdy psuje tzw. zanieczyszczenie świetlne: nocne niebo jest rozjaśnione sztucznym światłem, bijącym z ziemi, przez co szanse na zobaczenie np. spadających gwiazd są minimalne.

Jeśli chcecie cieszyć się widokiem niezwykłych zjawisk astronomicznych, zaplanujcie w odpowiednim terminie wycieczkę na wieś lub w góry. Możecie też odwiedzić któryś z polskich parków ciemnego nieba, czyli wydzielonych obszarów specjalnie chronionych przed zanieczyszczeniem świetlnym. Do wyboru są dwa:

• Izerski Park Ciemnego Nieba
• Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady

Jeśli nie możecie wyrwać się z miasta, by obserwować przelot Perseidów czy Geminidów, jest jeszcze opcja ratunkowa: wybranie się do planetarium. Planetaria w Polsce udostępniają czasem chętnym bardziej zaawansowany sprzęt do obserwacji nieba (lornety, teleskopy itp.), który pozwala spojrzeć w gwiazdy nawet w rozświetlonym nocą mieście.

Źródła: astronomia24.com, urania.edu.pl

Czytaj też: Gdzie pojechać w 2023 r.? CNN publikuje listę najciekawszych miejsc i wyróżnia Polskę. Co zachwyciło u nas amerykańskich redaktorów?