Świerklaniec: to miejsce na Śląsku nazywano kiedyś „Małym Wersalem”. Co co je łączyło z francuskim pałacem? Poznajcie historię Świerklańca

Na terenie Świerklańca znajdował się nigdyś imponujący zamek. Obok niego wzniesiono kompleks budynków, który otaczał piękny park... Chociaż park i część obiektów przetrwała do dziś, najwspanialsze z nich uległy zniszczeniu. Jaka jest ich historia?

Świerklaniec na przestrzeni lat często zmieniał właścicieli - na początku stanowił siedzibę starosty Bolesława Chrobrego, następnie stanowił składową dzielnicy senioralnej rządzonej przez Władysława II i Bolesława Kędzierzawego. W 1179 roku książę raciborski Mieszko nabył prawa do ziemi, wskutek czego do 1337 roku to właśnie książęta raciborscy sprawowali władzę nad terenem. Po nich obszar Świerklańca przeszedł we władanie książąt cieszyńskich - prawdopodobnie to właśnie w tym okresie wzniesiono tam murowany zamek, który na przestrzeni lat poddawano wielu przebudowom, co może mieć związek z częstymi zmianami właścicieli. 1629 roku Świerklaniec, wraz z zamkiem, sprzedano rodowi magnatów Heckel von Donnersmarck. W XIX wieku obiekt - za sprawą ówczesnego właściciela - rozbudowano, wnosząc kolejno dodatkowe obiekty - stajnię, masztarnię oraz powozownię.

W latach 1868-1875 właściciel zlecił budowę nowego obiektu z myślą o swojej żonie, poślubionej we Francji Blance de Païva. Niewielki pałac nazywano później „Małym Wersalem”. Kolejną (i ostatnią dużą) inwestycją było wzniesienie „Domu Kawalerów”. Cały kompleks zabudowań otaczał okazały park, powstały na obszarze dawnych mokradeł nad rzeką Brynicą. Niestety, po II wojnie światowej “Mały Wersal” i zamek zostały obrabowane i podpalone przez żołnierzy radzieckich, a co za tym idzie - prawie doszczętnie zniszczone. Przetrwał „Dom Kawalerów” (dziś mieszczą się w nim hotel i restauracja), zwany również pałacem, mauzoleum i kaplica Donnersmarcków i ogród, przekształcony w dzisiejszych czasach w mini zoo.

Pierwotny zamek został zbudowany w stylu neogotyckim, z kolei „Mały Wersal”, za którego projekt odpowiadał prawdopodobnie francuski architekt Pierre Manguin, wzniesiono w stylu neobarokowym. Podobnie było w przypadku „Pałacu Kawalera”, powstałego według projektu Ernsta von Ihne. We wnętrzach można było ujrzeć amerykańskie wanny, marmurowe posadzki i dębowy parkiet. Na frontonie (dekoracyjny element architektoniczny - przyp. red.), jako zachętę do zabawy, wyryto napis „Pamiętaj o życiu”. Granice zespołu pałacowo-parkowego w Świerklańcu od wschodu wyznacza zbiornik wodny Kozłowa Górka. Od strony południowej i północnej kompleks otaczają pola i łąki, a od zachodu droga prowadząca wzdłuż ulicy Parkowej. Cały obszar zajmuje ponad 200 hektarów!

Chcąc udać się na wycieczkę do Świerklańca, koniecznie zabierzcie ze sobą aparat! To przepiękne miejsce, które prezentuje się imponująco szczególnie w okresie wiosennym i letnim. Zadbany park otaczający stojące do dzisiejszych czasów zabudowania zachęca do spaceru.

Lokalizacja
Istniejący do dziś „Pałac Kawalera” zlokalizowany jest przy ul. Parkowej 30 w Świerklańcu. Obiekt udostępniany jest do zwiedzania okazjonalnie, natomiast turyści bez obaw mogą spacerować po terenie parku.

Warto sprawdzić, czy podczas zaplanowanej podróży na terenie kompleksu organizowane jest zwiedzanie z przewodnikiem (szczególnie w sezonie letnim).

Źródło: zabytek.pl, tarnowskiegory.info