Zamek Owiesno - jego ruiny do dziś pobudzają wyobraźnię miłośników historii. Dlaczego są tak wyjątkowe?

Dolny Śląsk to jeden z najpiękniejszych regionów naszego kraju - różnorodna przyroda, wiekowe zabudowania i liczne atrakcje sprawiają, że region ten cieszy się ogromnym zainteresowaniem wśród turystów z kraju i świata. Jednymi z najważniejszych punktów na mapie woj. dolnośląskiego są wzniesione tam zamki i pałace o bogatej historii. Z tego powodu utworzono tam Europejski Szlak Zamków i Pałaców. Słynne budowle znajdują się na liście?

• Zamek Czocha
• Zamek Chojnik
• Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim
• Pałac Wojanów

Oczywiście, to tylko niewielka część tamtejszych obiektów tego typu. Wśród wyremontowanych i pięknych zamków kryją się także te, których uroda ma nieco inny charakter. Są zniszczone, kryją w sobie za to duszę i opowieści, które aż proszą się o ich poznanie - jedną z takich budowli - a raczej jej pozostałościami - są ruiny zamku w Owieśnie.

Zamek w Owieśnie powstał w latach 1385–1417. Podobno został wzniesiony na pozostałościach grodu obronnego należącego wcześniej do templariuszy, choć do dziś jest to kwestia sporna. Obiekt wzniesiono na polecenie starosty księstwa jaworsko-świdnickiego, Siegmunda von Pogrella - tereny Owiesna należały do jego rodziny już ok. XVIII wieku. W pierwszej połowie XVI wieku zamek przechodził z rąk do rąk - najpierw należał do rodu von Bock i Nimptschów, by wreszcie trafić do rodu von Heyde. Na skutek zawarcia małżeństwa przez Zofię von Heydę i Fryderyka von Seydlitza zamek stał się własnością rodziny pana młodego - taki stan rzeczy utrzymywał się do 1945 roku. W XVIII wieku budynek przeszedł gruntowną przebudowę - zmieniono go w barokowy pałac z wieżą o ośmiobocznej nadbudówce, a same mury podwyższono.

Najbardziej znamienitymi właścicielami zespołu zamkowego byli bez wątpienia Adolf i Agnes von Seidlitzowie. On - kapitan pruskiej armii, ceniony arystokrata o szerokiej wiedzy, ona - bliska znajoma księżnej pruskiej Cecylii z Meklemburgii-Schwerinu. Ich syn, Friedrich, był właścicielem zamku w Owieśnie aż do 1945 roku. Zamek przetrwał wojnę nienaruszony nawet wtedy, gdy w budynku urzędowała Armia Czerwona. Po opuszczeniu budynku przez radzieckie siły okazało się, że największą szkodę wyrządzili mu złodzieje i… okoliczni mieszkańcy. Ich działania od lat 50. ubiegłego wieku stopniowo doprowadziły zamek do ruiny. Dopiero w latach 90. tereny zespołu zamkowego kupił pewien prawnik z Legnicy, finalnie jednak obiekt trafił do gminy Dzierżoniów.

Dlaczego ruiny są tak wyjątkowe? Sekret tkwi w niespotykanym kształcie zamku, który wzniesiono na planie koła. To jedyny w Polsce zamek o takiej formie - można pokusić się nawet o twierdzenie, że jeden z niewielu w całej Europie.

Ruiny zamku mieszczą się w woj. dolnośląskim, ok. 10 kilometrów od Dzierżoniowa. Mury znajdują się nieopodal kościoła w Owieśnie - mijając świątynię i pierwsze skrzyżowanie, na następnym należy kierować się w prawo. Zapomniane ruiny należą do fundacji „Zamek Chudów”, która stara się przywrócić im dawną świetność.

Wśród mieszkańców Owieśna popularna była legenda o Tatarach, którzy wracając z bitwy pod Legnicą postanowili oblężyć tamtejszą warownię (wtedy był to gródek lub pierwotny zamek) - w jej murach ukrywali się przestraszeni miejscowi. Po ponad dwóch tygodniach zaczęło brakować jedzenia. Członkowie społeczności postanowili wspaniałomyślnie oddać ostatnią kromkę chleba i kawałek mięsa rannemu towarzyszowi, smakołyk porwał pies. Czworonóg wybiegł z zamku, a zdziwieni Tatarzy zrezygnowali z dalszego oblężenia myśląc, że skoro psa karmi się takim pożywieniem, prawdopodobnie jedzenia w środku nie brakuje. Wdzięczni mieszkańcy podobno postawili futrzakowi nawet pomnik.

Źródło: zamkomania.pl, klubpodroznikow.pl, Europejski Szlak Zamków i Pałaców