Zoo w Chorzowie, Pokazowa Zagroda Żubra w Pszczynie, Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu – wybierzmy się tam na wycieczkę!

Leśny Park Niespodzianek w Ustroniu od wielu lat stara się pokazać zwiedzającym, jak żyją i funkcjonują zwierzęta rodzime - ptaki drapieżne, sowy, żubry, jeleniowate, żbiki, dziki, jenoty, muflony i wiele innych zwierząt. W parku obejrzeć można 7 gatunków sów, w tym również ciekawe egzemplarze z różnych stron świata. Część ptaków została ułożona z wykorzystaniem metod sokolniczych i prezentowana jest w „sowiarni” i w „sokolarni” na pokazach lotów. Pozostałe ptaki to ptaki ekspozycyjne. W tym parku można je oglądać zupełnie z bliska. Wręcz na wyciągnięcie ręki można tu zobaczyć bieliki, orły, jastrzębie, kanie czy sokoły. Co ciekawe, na „stacji ptaków drapieżnych” obecnie zamieszkuje ponad 30 ptaków.

Atrakcji jest mnóstwo. Od pokazów lotów ptaków drapieżnych, po pokazy lotów sów, zwiedzanie Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, Alei bajkowej i wiele innych.

Leśny Park Niespodzianek jest prywatnym ośrodkiem zoologicznym, prowadzonym jako typowa działalność gospodarcza. Sam musi zarobić na swoje utrzymanie, co w dzisiejszych czasach nie jest prostym zadaniem.

– Leśny Park Niespodzianek zatrudnia ludzi z pasją, kochających zwierzęta, co pozwala przy dużym zaangażowaniu na utrzymanie i opiekę nad tak liczną grupą zwierząt - podkreśla Paweł Machnowski, współwłaściciel Leśnego Parku Niespodzianek.

Paweł Machnowski zarządza parkiem od 20 lat. Tłumaczy, że w przypadku przedsięwzięć działających „pod chmurką” na zarobek można liczyć w okresie od maja do października.

- Maj czy czerwiec to czas wyjazdów edukacyjnych ze szkół. Ale w okresie pandemii, gdy mieliśmy zdalne nauczanie, nie mogliśmy już liczyć na szkoły. Te odwiedziny stanowiły prawie 50 proc. naszych przychodów, więc znów musimy oszczędzać - mówi Paweł Machnowski. - Poza tym turyści indywidualni też oszczędzają dzisiaj na rekreacji i rozrywce.

Ośrodkom zajmujących się zwierzętami dały się też we znaki koszty zakupu karmy. Jeśli tona kukurydzy kosztowała 800 zł, dzisiaj trzeba na nią wydać 1200 zł. Owies podrożał z 600 do 900 zł za tonę, pszenica o 100 proc. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że zwierzętom trzeba kupić po 30 ton owsa czy kukurydzy, to wszystko rzutuje na coraz wyższe koszty utrzymania.

– Zawsze liczymy na odwiedzających, zapraszamy do nas, atrakcji na pewno nie zabraknie. W ubiegłym roku spotkałem w naszym parku młoda kobietę z dzieckiem. Ona mi powiedziała, że kiedyś przychodziła tutaj z rodzicami i teraz chce ogród pokazać córce. Dla takich słów warto prowadzić ośrodek. Tak więc liczymy na gości o każdej porze roku. Staramy się pokazać lokalną przyrodę występującą w lasach, do której nie wszyscy mają dostęp. Dlatego planujemy, by pokazując zwiedzającym rodzime gatunki drapieżników wzbogacać co roku ofertę o kolejne okazy. Może w przyszłym roku zbudujemy wolierę dla rysia? - zastanawia się Paweł Machnowski.

Pokazowa Zagroda Żubra w Zabytkowym Parku Pszczyńskim to jedna z większych atrakcji regionu. Można tu zobaczyć żubry nie tylko w porach karmienia, ale i w ciągu dnia. Zwiedzający mogą oglądać sześć żubrów. Najmłodsza mieszkanka urodziła się w czerwcu ubiegłego roku.

Pokazowa Zagroda powstała z inicjatywy gminy Pszczyna oraz Agencji Rozwoju i Promocji Ziemi Pszczyńskiej. Działa od 2008 roku. Na powierzchni blisko dziesięciu hektarów wybudowano system wybiegów wraz z niezbędną infrastrukturą (paśniki, zagrodę kwarantannową oraz magazyny na paszę i garaże). Na terenie zagrody znajduje się obiekt edukacyjno-ekspozycyjny, w którym prowadzone są warsztaty oraz lekcje przyrody.

Atutem ośrodka edukacji ekologicznej jest przestronny pomost widokowy, z którego można podglądać żubry. System wybiegów oraz przeprowadzone w ich pobliżu ścieżki, pozwalają zaobserwować także innych mieszkańców zagrody, takich jak daniele, jelenie, sarny czy bażanty i przy odrobinie szczęścia lisa rudego. Atrakcją dla zwiedzających są wolno przechadzające się wśród turystów pawie oraz zamieszkujące zagrodę domowe króliki, kozy, owce i oślica. Jest też staw dla ptactwa wodno-błotnego, z którego chętnie korzystają kaczki krzyżówki, czaple, łyski oraz… zimorodki.

Jako ośrodek edukacyjno-ekologiczny Zagroda prowadzi zajęcia „Tropem żubra”. Są to warsztaty na temat największego żyjącego w Europie ssaka, jakim jest żubr. Dodatkową, nową atrakcją jest ścieżka edukacyjno-przyrodnicza. Składa się ona z dwóch tras: zielonej tzw. „Tropem żubra” o długości 3,7 km oraz czarnej „Cyranka” o długości 7,2 km. Powstaje tutaj też projekt miniogrodu botanicznego, którego pierwsze efekty będzie można podziwiać już tegoroczną wiosną.

- W trakcie pandemii każdy z nas szuka miejsc, gdzie można wypocząć w bezpośrednim kontakcie z naturą, a takim właśnie miejscem jest Pokazowa Zagroda Żubrów. W czasie lockdownu można było nas odwiedzać. To głównie dzięki odwiedzającym nas turystom, możemy w znacznej mierze realizować plany zmierzające do polepszenia naszego obiektu i prowadzić działania polegające na ciągłym jego udoskonalaniu – mówi Michał Makowski, dyrektor Pokazowej Zagrody Żubra w Zabytkowym Parku Pszczyńskim.

Zagroda współpracuje z ośrodkami naukowymi z Krakowa, Katowic czy Warszawy.

- Dla bardzo aktywnie działających Uniwersytetów Trzeciego Wieku, przewidujemy także możliwość skorzystania z realizowanych projektów na obiekcie, pod kątem zarówno odpoczynku wśród zieleni jak i prowadzenia zajęć studyjnych, plenerów malarskich, wszelkiego rodzaju konkursów – zapowiada dyrektor Makowski. - W dalszej perspektywie organizowane będą wystawy czasowe o charakterze kulturalno-oświatowym oraz cykliczne „Spotkania z przyrodą” We wstępnych planach jest także wzbogacenie obiektu kolejnymi gatunkami krajowej fauny, ale niech to pozostanie na razie jako zachęta do odwiedzin naszego obiektu, zarówno tych w świecie wirtualnym jak i w tzw. realu.

W chorzowskim zoo można oglądać ponad 2000 zwierząt reprezentujących blisko 320 gatunków z pięciu kontynentów. Koszty utrzymania ogrodu są zmienne. W dużej mierze zależą od liczby zwierząt, które przebywają pod jego opieką, jak również kosztów energii i innych mediów. W ostatnich latach koszty te oscylowały w okolicach 20 mln zł rocznie.

Śląski Ogród Zoologiczny jest jednostką samorządową województwa śląskiego. Z tego względu ceny biletów wstępu do zoo są znacznie niższe niż ceny biletów do podobnych instytucji zarządzanych przez spółki lub znajdujących się w rękach prywatnych. Wpływy z biletów pokrywają zaledwie część kosztów utrzymania ogrodu. Finansowanie zoo z budżetu województwa śląskiego zapewnia płynność finansową ogrodu i możliwość jego utrzymania, niezależnie od frekwencji zwiedzających.

W 2021 roku ogród zoologiczny zanotował rekordową frekwencję. Była ona najwyższa od lat 80. i wynosiła blisko pół miliona odwiedzających!

- To dla nas sygnał, że zoo jest ważnym miejscem na mapie regionu. Trudno doszukiwać się jednej przyczyny tego sukcesu. Z pewnością wpływ na wysokość frekwencji miała pandemia i to, jak zmieniło się przez nią nasze codzienne życie. Mniej chętnie wyjeżdżamy na zagraniczne wakacje, przez co częściej szukamy sposobów na aktywne spędzanie czasu w bliskiej okolicy. Z tego powodu wielu mieszkańców aglomeracji wybrało się do zoo po wieloletniej przerwie, by przy okazji zobaczyć co się w nim zmieniło przez ostatnie lata – podkreśla Marek Mitrenga, dyrektor Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. - Nie bez znaczenia jest tutaj fakt, że w opinii publicznej pojawiają się coraz częściej informacje o tym, jak ogród się zmienia. Nowe inwestycje przyciągają kolejnych zwiedzających, którzy odwiedzając zoo raz, zaczynają wracać do niego regularnie. Z pewnością najwięcej osób do wizyty w zoo przekonały największe inwestycje - powrót pingwinów i nowy obiekt dla panter śnieżnych. Zoo jest miejscem, którego zwiedzanie odbywa się głównie w otwartej przestrzeni. Z tego względu obserwujemy sezonowość frekwencji zwiedzających. Mimo niezbyt udanej pogody w sezonie letnim oraz późnej i chłodnej wiosny, zwiedzający chętnie decydowali się na wizytę w ogrodzie, czego dowodem były ogromne kolejki do kas biletowych. W ubiegłym roku po raz pierwszy zdecydowaliśmy się na większe działania promocyjne poza teren województwa śląskiego – to również przełożyło się na wzrost frekwencji. Obserwowaliśmy większą liczbę samochodów o rejestracjach z miejsc, w których realizowaliśmy naszą kampanię reklamową. Jest to dla nas sygnał, że idziemy w dobrym kierunku – dodaje.

Chorzowskie zoo nie zwalnia, jeśli chodzi o inwestycje.

- Największymi inwestycjami są dobiegająca końca budowa nowego budynku administracyjno-edukacyjnego oraz rozpoczęta jesienią ubiegłego roku budowa całorocznego pawilonu lasu deszczowego Ameryki Południowej. Oprócz tych dwóch inwestycji, w 2021 r. rozpoczęliśmy budowę wolier dla kuraków leśnych, którą realizujemy w ramach środków z Marszałkowskiego Budżetu Obywatelskiego. W sąsiedztwie bramy bocznej powstaje również nowy wybieg dla żółwi lądowych, który zostanie ukończony w najbliższym czasie. Pod koniec roku rozpoczęliśmy też prace modernizacyjne związane z wybiegami gepardów, owiec grzywiastych oraz wolierą ptaków w sąsiedztwie słoniarni – wylicza dyrektor Marek Mitrenga.