9 miejsc związanych z historią Polski, które każdy Polak powinien odwiedzić. Wspaniałe zabytki, wstrząsające pomniki dziejów

Polska jest piękna i pełna miejsc, które nie tylko cieszą oczy i serce, ale też stanowią świadectwo wielkich wydarzeń dziejowych, przemian społecznych, osiągnięć kulturalnych i naukowych Polaków. Poznawanie tych miejsc cel szkolnych wycieczek i ważny element kształtowania świadomości młodych Polaków.

Już niedługo program szkolnych wycieczek krajoznawczych może ulec znaczącej rozbudowie – tak wynika z kolejnej zapowiedzi partii rządzącej. Najnowsza propozycja programowa Prawa i Sprawiedliwości „Bon Szkolny – Poznaj Polskę” to obietnica sfinansowania przez państwo wycieczek krajoznawczych dla wszystkich klas i wszystkich uczniów polskich szkół. Wycieczki będą miały na celu pokazanie uczniom najważniejszych miejsc związanych z polską historią i kulturą. Program ma ruszyć na wiosnę 2024 i objąć ok. 5 milionów uczniów.

Nie trzeba czekać na szkolne wycieczki, by pokazać młodym ludziom fascynujące pomniki przeszłości, które wzmocnią w nich poczucie narodowej tożsamości. Każda weekendowa wycieczka z rodziną to dobra okazja na zwiedzanie i poznawanie Polski.
Które miejsca w kraju najbardziej warto odwiedzić, by poznać wielkowiekową historię i kulturę Polaków? Jest ich bardzo wiele – poniżej zebraliśmy 8 propozycji w sam raz na weekendowe zwiedzanie.

Czytaj też: Najpiękniejsze miejsca w Polsce. Poznaj 16 turystycznych skarbów UNESCO, które musisz odwiedzić choć raz w życiu

Zamojska starówka to jedno z najbardziej unikalnych miejsc w Polsce. Stanowi wspaniały przykład renesansowego miasta idealnego. Wzniesiono ją od podstaw w XVI w. na polecenie potężnego rodu Zamojskich wedle projektu włoskiego architekta Bernarda Morando. Zamość stał się tym samym symbolem wielkich możliwości i osiągnięć polskich magnatów, których powinniśmy wspominać nie tylko jako wiecznie skłóconych z królem politykierów, ale też jako ważnych patronów kultury, sztuki i postępu.

Piękna architektura, układ urbanistyczny i system umocnień Zamościa zachowały się do dziś w znakomitym stanie. W 1992 r. zespół międzynarodowych ekspertów docenił wyjątkowość Zamościa i wpisał Stare Miasto z rynkiem i ratuszem na listę dziedzictwa kultury UNESCO.

Przez wiele wieków wzgórze Wawel w Krakowie stanowiło serce polityczne i kulturalne Polski. Tutaj rezydowali królowie, tutaj gromadzono w skarbcu bezcenne dokumenty i pamiątki historyczne. Nawet po przeniesieniu stolicy do Warszawy, to na Wawelu odbywały się uroczyste koronacje władców.

Kompleks budowli na Wawelu to nie tylko zamek z pięknymi arkadami, ale też wspaniała katedra, rozbudowywana w ciągu wieków, wypełniona po brzegi dziełami sztuki religijnej, na czele z piękną Kaplicą Zygmuntowską.

W kryptach katedry spoczywają dawni władcy i przywódcy polityczni Polski (np. Tadeusz Kościuszko, Józef Piłsudski), a także wielkie postacie polskiej kultury, np. Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Tutaj też złożono ciała pary prezydenckiej Marii i Lecha Kaczyńskich po ich tragicznej śmierci w 2010 r.

Warszawski Plac marszałka Józefa Piłsudskiego słynie jako centrum uroczystości patriotycznych. Na tle pięknego Ogrodu Saskiego odbywają się tu wojskowe apele. Najważniejszym elementem założenia Placu jest Grób Nieznanego Żołnierza, mieszczący się pod resztkami kolumnady Pałacu Saskiego.

Pałac Saski stanowił przed II wojną światową siedzibę Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i został doszczętnie zniszczony przez Niemców w 1944 r. Dziś jest symbolem dewastacji i ogromnych zmian, jakie ostatnia wojna przyniosła Warszawie.

Już niedługo jednak pałac może stać się także symbolem odnowy Warszawy i jej powrotu do dawnej świetności. W 2018 r. prezydent Andrzej Duda podpisał deklarację o restytucji Pałacu Saskiego, a w 2021 r. sejm przegłosował ustawę, umożliwiającą odbudowanie nie tylko dawnej siedziby Sztabu Generalnego, ale także sąsiadującego z nią przed wojną Pałacu Bruhla. Pierwsze prace nad odbudową Pałacu Saskiego zaczęły się już w sierpniu 2022 r.

Czytaj też: 17 cudów natury w Polsce. Te miejsca zachwycają i zdumiewają. Skąd się wzięły kolorowe jeziora, gdzie krzyżują się rzeki?

Muzeum zorganizowane w części dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz to jedno z najbardziej poruszających miejsc na mapie Polski. Placówka zajmuje się dokumentowaniem niemieckich zbrodni wojennych w okupowanej Polsce.

Sam KL Auschwitz, jedyny obóz zagłady wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO, to wstrząsający pomnik Holocaustu, w którym na własne oczy można się przekonać, w jakich warunkach żyli i ginęli Żydzi, Polacy i przedstawiciele innych narodów, uznanych przez Niemców za niższe rasy.

Muzeum w Auschwitz-Birkenau co roku odwiedzają setki tysięcy gości nie tylko z Polski, ale też całego świata, zwłaszcza z Izraela. To najlepiej świadczy o wielkim znaczeniu tego miejsca dla wszystkich narodów dotkniętych tragedią II wojny światowej.

W czasie II wojny światowej Polscy wielokrotnie wykazali się bohaterstwem, narażając własne życie, by ratować żydowskich sąsiadów przed Niemcami.

Być może najbardziej wstrząsający przykład takiego heroizmu dała rodzina Ulmów z Markowej na Podkarpaciu. Józef, Wiktoria i ich sześcioro dzieci zostali zamordowani przez nazistów w 1944 r. za ukrywanie dwóch żydowskich rodzin. Ich ofiara została upamiętniona przez Instytut Yad Vashem, który przyznał Ulmom tytuł Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Także Kościół katolicki wyróżnił Ulmów, decydując się na bezprecedensowy krok: już w niedzielę 10 września 2023 r. cała rodzina Ulmów, łącznie z nienarodzonym dzieckiem, zabitym w łonie Wiktorii, zostanie beatyfikowana.

W 2016 r. w Markowej otwarto muzeum poświęcone nie tylko Ulmom, ale też innym Polkom i Polakom, ratującym Żydów w czasie II wojny światowej z narażeniem, a często za cenę własnego życia.

Jasna Góra z sanktuarium maryjnym i klasztorem paulinów to jedno z najważniejszych miejsc kultu i centrów pielgrzymkowych w Polsce. Właśnie tutaj przechowywany jest słynny obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, stanowiący jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli polskiego katolicyzmu.

Jasna Góra to nie tylko ważny ośrodek religijny, ale też patriotyczny. W czasie Potopu w XVII w. Szwedzi oblegli klasztor, ale go nie zdobyli, dzięki bohaterskiej obronie, dowodzonej przez przeora o. Augustyna Kordeckiego. Obrona Jasnej Góry dodała otuchy Polakom, którym w końcu udało się wygnać Szwedów z królestwa. Król Jan Kazimierz nazwał Marię królową Polski i polecił jej pod opiekę swoje państwo.

Dziś Jasna Góra co roku przyciąga tysiące pielgrzymów, którzy mogą nie tylko na własne oczy zobaczyć obraz uznawany za cudowny, ale także podziwiać liczne dzieła sztuki i zabytki, zgromadzone w murach klasztoru.

Niedaleko Zamościa znajduje się jeszcze jedno bardzo ciekawe miejsce, związane z dziejami Polski. W Wolica Śniatyckiej wzniesiono całkiem niedawno spektakularny pomnik, upamiętniający zwycięstwo Polaków nad bolszewikami w bitwie pod Komarowem, jednej z kluczowych potyczek wojny polsko-bolszewickiej 1920 r., o znaczeniu porównywalnym z Bitwą Warszawską („Cudem nad Wisłą”).

Bitwa pod Komarowem miała miejsce 31 sierpnia 1920 r. Polska 1 Dywizja Jazdy pokonała w niej i rozgoniła bolszewicką 1 Armię Konną. Mimo wielkiego znaczenia strategicznego bitwy, stanowiącej przełomowy moment walk na froncie południowym, dopiero w 2022 r. odsłonięto pomnik godny jej uczestników. O ustawienie pomnika od lat zabiegało stowarzyszenie „Bitwa pod Komarowem” i przedsięwzięcie w końcu się udało, częściowo dzięki współfinansowaniu przez Instytut Pamięci Narodowej.

Nowy Pomnik Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej ukazuje trzech kawalerzystów pod stylizowanymi skrzydłami husarskimi. Konstrukcja jest imponująca – ma niemal 20 m wysokości.

To nowoczesna placówka muzealna, dokumentująca i popularyzująca wiedzę o historii zrywu z 1944 r. i losach powstańców warszawskich. Zgromadzono tu nie tylko dokumenty oficjalne i osobiste uczestników Powstania Warszawskiego, ale także fascynujące i nieraz spektakularne eksponaty, jak np. zawieszona pod sufitem naturalnej wielkości makieta samolotu liberator VI. Odtworzono też fragment warszawskich kanałów, którymi powstańcy ewakuowali się ze Śródmieścia.

W Muzeum Powstania Warszawskiego goście mogą zapoznać się z wielkim zasobem materiałów multimedialnych – filmów i nagrań audio – które oddają głos samym powstańcom. W wywiadach uczestnicy walk opowiadają o swoich przeżyciach. To właśnie te utrwalone cyfrowo wspomnienia stanowią najcenniejsze skarby Muzeum – dzięki nim głos powstańców został zachowany dla przyszłych pokoleń.

Półwysep Westerplatte w okresie międzywojennym był polską enklawą na obszarze Wolnego Miasta Gdańska. 1 września 1939 r. został ostrzelany przez niemiecki pancernik Schleswig-Holstein. Obrona Westerplatte stała się symbolem bohaterstwa Polaków, ale też symbolicznym początkiem wielkiego dziejowego dramatu II wojny światowej.

Dziś na terenie Westerplatte wznosi się kilka ważnych obiektów, upamiętniających wydarzenia z 1939 r. Warto zobaczyć przede wszystkim imponujący Pomnik Obrońców Wybrzeża. Nieopodal znajduje się też Cmentarz Żołnierzy Wojska Polskiego z symbolicznymi grobami obrońców Westerplatte.

Czytaj też: 11 najbardziej niezwykłych zamków w Polsce: tajemnice, legendy, ciekawostki. Żółta dama, skarb Inków, tajemnicze podziemia i dziwne rekordy