Zima kalendarzowa 2023/2024. Kiedy jest pierwszy dzień zimy? Czym różni się zima kalendarzowa od astronomicznej? Odpowiadamy!

Pierwszy dzień zimy można wskazać na dwa sposoby, ponieważ kalendarzowa zima nie jest tym samym, co astronomiczna.

Czym różni się kalendarzowa i astronomiczna zima i kiedy właściwie wypada pierwszy dzień zimy 2023/2024?

• zima Kalendarzowa: zaczyna się zawsze tego samego dnia, 22 grudnia. Jak wskazuje nazwa, jest to umowna data, ustalona na potrzeby kalendarza, a nie astronomii. W 2023 r. pierwszy dzień zimy wypada więc w piątek 22 grudnia.
• zima astronomiczna: jej początek wyznacza przesilenie zimowe, w czasie którego słońce znajduje się w zenicie najdalej na południu, nad zwrotnikiem Koziorożca. Oznacza to, że na półkulę północną, w tym do Polski, dociera wówczas najmniej słonecznego światła. Dzień jest wtedy najkrótszy, a noc najdłuższa.

Początek zimy astronomicznej, a więc przesilenie zimowe i zarazem najkrótszy dzień w roku, wypada w różnych terminach, najczęściej 21 lub 22 grudnia, bardzo rzadko 20 lub 23 grudnia. W 2023 r. zima astronomiczna zaczyna się w piątek 22 grudnia, a więc tego samego dnia, co zima kalendarzowa.

Ile będzie trwał najkrótszy dzień w 2023 r.? 22 grudnia będzie trwał tylko ok. 7 godzin i 39 minut (nieco dłużej w górach, nieco krócej nad morzem), a noc ponad 16 godzin.

Czytaj też:

• Jarmark bożonarodzeniowy w twoim mieście. Kiedy są jarmarki w Krakowie, Wrocławiu, Warszawie i innych miastach? Sprawdź daty i adresy
• Ogród świateł, park iluminacji: sezon 2023 już się zaczął! Sprawdźcie terminy otwarcia i ceny biletów w waszym mieście

Zima kalendarzowa trwa równe trzy miesiące. Kończy się zawsze tego samego dnia – 21 marca.

Zima astronomiczna miewa różne daty końcowe, w zależności od tego, kiedy przypada równonoc wiosenna. Akurat w 2024 r. zima kalendarzowa i astronomiczna skończą się w innych terminach. Najpierw zima astronomiczna, w dniu 20 marca, potem zima kalendarzowa, 21 marca.

Obecnie pierwszy dzień zimy nie cieszy się tak wielkim zainteresowaniem, jak przed wiekami. To raczej ciekawostka na ostatniej prostej przed wigilią Bożego Narodzenia, a potem sylwestrem i Nowym Rokiem.

Dawniej jednak jeszcze w czasach pogańskich, pierwszy dzień zimy obchodzony był jako radosne święto triumfu dnia nad nocą i narodzin słońca. Zima była porą ciemną i mroźną, a pierwszy dzień zimy w praktyce wypadał w połowie długiego okresu chłodu i mroku, wyznaczając jej kulminację. To oznaczało, że wraz z pierwszym dniem zimy najgorsze mroki przemijały. Wprawdzie dzień był najkrótszy w całym roku, ale przesilenie zapowiadało, że każdy kolejny będzie nieco dłuższy, aż w końcu słońce pokona ciemność, ciepło zwycięży zimno, a wiosna przegna zimę.

Rzymianie obchodzili w grudniu Saturnalia i sprawowali kult Słońca Niezwyciężonego (Sol Invictus), Celtowie Yule, Słowianie Szczodre Gody, w czasie których łamano się chlebem, a dzieciom rozdawano upominki i smakołyki.

Obchodzenie pierwszego dnia zimy polegało przeważnie na organizacji różnego rodzaju rozrywek i zabaw – chodziło o to, by jakoś rozjaśnić ten najgęstszy mrok w roku i uczcić triumf dnia nad nocą.

Czytaj też: 19 najpiękniejszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie: terminy otwarcia w sezonie 2023, atrakcje, mapy

Nie ma pewności, jak dokładnie dawni Słowianie obchodzili Szczodre Gody, ale to nie powstrzymuje miłośników starych obyczajów od próby odtworzenia tego święta. Pasjonaci historii i grupy neopogańskie starają się obchodzić pierwszy dzień zimy na modłę dawnych Słowian.

Zobaczcie na filmie poniżej, jak takie obchody wyglądały w 2018 r.:

Pierwszy dzień zimy wypada w tym roku w piątek. To świetna okazja, by przywitać zimę rodzinną wycieczką. Poniżej znajdziecie garść pomysłów na spacery i zabawy w Polsce z okazji początku zimy.

• Skoro zmrok zapadnie wcześnie, można skorzystać z okazji i wybrać się do jednego z ogrodów świateł i parków iluminacji, otwartych w grudniu w całej Polsce.
• Można też wybrać się na przechadzkę po mieście, by podziwiać najpiękniejsze bożonarodzeniowe dekoracje i oświetlenie.
• Dzieci będą zachwycone wycieczką na jarmark bożonarodzeniowy, gdzie atmosfera Świat jest szczególnie gęsta, a na najmłodszych czeka zawsze wiele atrakcji.
• Wielkie wrażenie robią również znane i mniej znane szopki bożonarodzeniowe, które można podziwiać w wielu miastach i miasteczkach.
• Równie dobrym pomysłem na powitanie zimy z dziećmi jest wizyta w jednej z polskich wiosek św. Mikołaja.
• Dla aktywnych polecamy wieczorną wycieczkę na lodowisko. W grudniu ślizgawki działają w wielu miastach Polski.

Czytaj też:

• Laponia to nie tylko Rovaniemi i wioska św. Mikołaja! Poznajcie 8 najlepszych atrakcji Laponii, które warto pokazać dzieciom
• Nie uwierzysz, jak wyglądało Zakopane i Krupówki przed 100 laty. I ten widok z Gubałówki...