Polski maszt radiowy był do niedawna najwyższą konstrukcją na świecie. Jaka historia kryje się za jego powstaniem?

Położona niedaleko Płocka wieś Konstantynów była do niedawna miejscem, w którym znajdowała się najwyższa konstrukcja na świecie – Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie. Jaka historia stoi za upadkiem tego okazałego obiektu?

Maszt w Konstantynowie w powiecie płockim został zbudowany na potrzeby Programu I Polskiego Radia w latach 1969-1974. Ówczesna radiostacja radiofoniczna w Raszynie powstała w czasie, kiedy granice Polski przebiegały inaczej. Okazało się, że jej moc jest niewystarczająca do odbioru sygnału przez wszystkich mieszkańców kraju – zdecydowano więc o budowie drugiej. Za idealne miejsce na budowę uznano wieś Konstantynów w powiecie płockim. Dlaczego? Ponoć lokalizacja ta, oprócz umiejscowienia bliżej geometrycznego środka kraju, pozbawiona była ośrodków przemysłowych i siedzib ludzkich. Budowa obiektu trwała ok. 5 lat, a jego pierwszym kierownikiem został inżynier Zygmunt Duczmalewski.

8 sierpnia 1991 roku to pamiętna data dla wszystkich, którzy mieszkali w okolicach Płocka. Konstrukcja, której wysokość przekraczała 646 metrów, runęła w ciągu kilkunastu sekund podczas prowadzenia prac konserwatorskich. Polegały one na wymianie odciągów, czyli elementów konstrukcyjnych przenoszących obciążenia. Przyczyną miał być nieszczęśliwy ciąg zdarzeń – jedna z lin pomocniczych wysunęła się, a druga zerwała z miejsca mocowania, powodując złamanie części masztu. Na szczęście w zdarzeniu nikt nie ucierpiał, jednak kierownik konserwatorów został skazany przez sąd na 2,5 roku pozbawienia wolności. Z uwagi na to, że sygnał z masztu mógł być odbierany przez Polaków znajdujących się na terenie Kazachstanu, Iraku, Iranu, prawie wszystkich krajów Europy i Ameryki Północnej w 1995 roku zdecydowano się odbudować zawaloną konstrukcję.

Okoliczni mieszkańcy nie byli jednak zadowoleni z takiego obrotu spraw – obawiali się oddziaływania pól elektromagnetycznych. Dwuczęściowy nadajnik radiowy, który stanowił część masztu, został podarowany Stowarzyszeniu Park Kulturowy Transatlantycka Radiotelegraficzna Centrala Nadawcza jako element nowego muzeum. Teren, na którym znajdował się obiekt, sprzedano w 2020 roku za kwotę 7 milionów złotych. W 2021 roku maszt całkowicie rozebrano, a jego części sprzedano na złom.

Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie było do powstania Burdż Chalify (najwyższy budynek na świecie, mierzący 828 metrów wysokości) najwyższą konstrukcją na świecie. Maszt projektu inż. Jana Polaka wzniesiono ze stalowych rur, a wszystkie jego elementy ocynkowano i pokryto farbą antykorozyjną, której trwałość oceniono na ok. 20 lat. Obiekt otoczony był przez ok. 62 hektary gruntów, na których wybudowano także rozdzielnię elektromagnetyczną, budynek stacyjny i pomocniczy, wieżę stacji linii radioliniowej doprowadzającej program oraz portiernię. Nadajniki, w jakie wyposażono maszt, były największymi na świecie – odznaczały się dużym stopniem automatyzacji. Część procesów była kontrolowana przez komputery. Żeby dostać się na szczyt, trzeba było skorzystać z windy – całkowity czas wjazdu na samą górę wynosił 30 minut. Dźwig osiągał prędkość 0,35 metrów na sekundę – dla porównania, nowocześniejsze windy w Burdż Chalifa pokonują 10 metrów w ciągu sekundy.

Niestety, stalowa konstrukcja zlokalizowana w okolicach Płocka w 2021 roku została rozebrana, a teren sprzedany łącznie ze wszystkimi budynkami. Nowe obiekty wzniesiono w Solcu Kujawskim, na dawnym poligonie wojskowym. Zamiast jednego, wzniesiono tam dwa maszty o wysokości 330 i 289 metrów. Tytuł najwyższego masztu na świecie należy współcześnie do mierzącego 628,5 metra KVLY/KTHI TV Mast, położonego w Dakocie Północnej (USA).

Zobacz też: 9 najwyższych budynków w Polsce. Pałac Kultury i Nauki już nie na pierwszym miejscu – poznaj krajowych rekordzistów

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Podróży codziennie. Obserwuj Stronę Podróży!